Oorlog sonder oorwinning (HN Kotze)

Anglo-Boereoorlog in omgewing van Kakamas, Kenhardt, Keimoes en Upington.

Die verhaal van die Anglo-Boereoorlog in die Gordonia- en Kenhardt-distrikte wentel hoofsaaklik om ŉ rebelle kommando wat sy basis meestal in die omgewing van Kakamas gehad het. Die Anglo-Boereoorlog in die Noordweskaap was van groter strategiese betekenis as wat algemeen besef word, veral onder die bevel van generaal Jan Smuts.

Die Kakamas kommando was hoofsaaklik in guerilla-optredes betrokke, maar ook in ŉ aantal groot gevegte, soos by NRougas, Keimoes, Swartkop en Kakamas. Die kommando het wisselvallige militêre sukses behaal en het ook binne ses maande van twee kommandante ontslae geraak.

ŉ Interessante aspek van die oorlog in die Noordweskaap is dat ŉ duidelike rassedimensie gehad het, met ondertone van burgeroorlog. Die burgerlike bevolking het ook swaar gekry onder krygswet en ŉ groot aantal het na Duitse gebied gevlug.

In die algemeen het die oorlog negatiewe gevolge vir oorwinnaars sowel as oorwonnenes gehad.